Een te laag ijzergehalte in het bloed noemt men ook wel bloedarmoede. Dit kan allerlei
oorzaken hebben, zoals:
Bloedverlies, (menstruatie, bloeddonatie, maag- en darmbloedingen, operatie),
vrouwen hebben een hogere ijzerbehoefte,
een tekort aan ijzer in de voeding,
zwangerschap (extra ijzer nodig voor de groei van de baby),
tijdens de adolescentie is er extra behoefte vanwege de groei,
voeding met een laag ijzergehalte,
ontstekingsachtige darmaandoeningen,
verminderd zoutzuurgehalte van het maagsap (hypochloorhydrie),
sporters die intensief trainen (duursporters) moeten hun ijzergehalte in de gaten houden,
alhoewel het ijzer uit dierlijke voedingsmiddelen beter wordt opgenomen dan uit plantaardig
voedsel, is ijzergebrek in het algemeen geen probleem voor vegetariërs,
verder kan bloedarmoede ontstaan ten gevolge van bestralings- en chemotherapie,
het is zelfs zo dat meer dan 60 % van de mensen die een chemotherapie krijgt een bloedarmoede
ontwikkelt.
De klachten die men kan krijgen bij ijzergebrek zijn:
Vermoeidheid, er ontstaat een tekort aan hemoglobine (de kleurstof van de rode bloedcellen)
waardoor er een tekort aan zuurstof in het lichaam ontstaat,
verminderde weerstand,
mondslijmvliesontsteking (heeft ook weer te maken met die verminderde weerstand),
ontsteking van de tong (glossitis),
bleke huidskleur,
zwakte,
kortademigheid,
versnelling van de hartslag,
gebrek aan eetlust,
spierkrampen,
vergeetachtigheid en onvermogen helder te denken,
duizeligheid,
slapeloosheid,
de nagels zijn vaak broos en er lopen ribbels over in de lengte,
groeiachterstand bij babies en kinderen,
ontwikkelings- en gedragstoornissen bij kinderen,
vroeggeboorte,
laag geboortegewicht van babies.
ijzeropname wordt verminderd door het gebruik van melkprodukten, koffie en thee tijdens de maaltijden. Vitamine C verbetert de ijzeropname. Het is dus beter om geen melk, koffie of thee tijdens de maaltijden te gebruiken. In verband met de betere opname van ijzer door vitamine C, kan men dus beter bij de maaltijd wat fruit en vers vruchtensap gebruiken. Het ijzer in dierlijke voedingsmiddelen wordt in het algemeen beter opgenomen dan het ijzer in plantaardige voeding. Ook hier geldt weer dat vitamine C de absorptie van ijzer uit plantaardig voedsel bevordert.
IJzer komt voor in dierlijke produkten zoals varkenslever, rundernieren, hart en lever, rauwe mosselen, rood vlees, oesters, slakken, sardines.
Echter, wanneer men vegetariër is komt het bovenstaande niet in aanmerking.
Men kan dan in de eerste plaats zijn toevlucht nemen tot gedroogd biergist
(in tabletvorm verkrijgbaar), want biergist heeft een ontzettend hoog ijzergehalte, zelfs
hoger dan de dierlijke produkten, en wel 33 mg per 100 gram.
Verder komen de volgende voedingsmiddelen in aanmerking: tarwezemelen, cacao, sojameel,
peterselie, eierdooiers, gedroogde vruchten (abrikozen), volkorengranen, volkorenbrood,
sperziebonen, noten, asperges, melasse, appelstroop, havermout.
Anorganisch ijzer wordt vaak in vitamine- en mineralenpreparaten verwerkt en dit kan
vitamine E vernietigen (ijzer in ferri-vorm). Het verdient dus de voorkeur
een supplement te nemen dat organisch ijzer (ijzer in ferro-vorm) bevat
omdat dit vitamine E niet neutraliseert. Altijd dus goed etiketten lezen of navragen.
Overdosering van ijzer leidt tot leverbeschadiging, gewichtsverlies en ijzeropslag
in de weefsels, waarin zich littekens vormen die naderhand verkalken.
Het zo maar gaan slikken van ijzersupplementen wanneer men geen ijzergebrek heeft, is
dus niet wenselijk.
Gebrek aan ijzer kan dus bloedarmoede veroorzaken, echter bloedarmoede is niet altijd het
gevolg van ijzergebrek. Onvoldoende eiwit, koper, jodium, vitamine E, B-vitamines, waarvan
speciaal vitamine B12, foliumzuur (ook een onderdeel van vitamine B-complex) en vitamine B6,
kunnen eveneens tot bloedarmoede leiden.
Dit pleit dan weer des te meer voor het gebruik van biergist omdat gist een uitstekende
bron van eiwitten is en bovendien een zeer goede bron van alle B-vitaminen, behalve die van
B12 (soms voegt men die nog toe, lees dus weer goed etiketten). Biergist bevat alle
zestien aminozuren, veertien of meer mineralen en 17 vitaminen (geen A, E en C).
Een zeer goed uit Duitsland komend voedingssupplement is in dit geval ook:
Dr. Wolf, Zell Oxygen plus, verrijkte enzymcellen met vruchtensapconcentraten, vitamine
B-complex, E, C, bètacaroteen en seleniumgist.
In Nederland verkrijgbaar via Bonusan.
Ook zou men chlorella kunnen gaan gebruiken, een micro-alg met o.a. veel chlorofyl
en nog veel meer stoffen, waaronder ijzer. Ik plaats hierover een
link op de linkenpagina.
Er bestaat ook nog een zeldzame erfelijke ziekte met de naam hemochromatose, waarbij juist heel veel ijzer zich in het lichaam opstapelt. In dat geval moet men juist voor het tegenover gestelde effect zorgen, zodat men juist geen ijzer opneemt. Men zou dan juist thee koffie en melk bij het eten moeten gebruiken of nog liever de groene thee. Ook oxaalzuur in rabarber en spinazie bemoeilijkt juist de opname van ijzer.
Verder wil ik nog attenderen op het gebruik van citroen (zie artikel). De citroen heeft ontzettend veel componenten die mede een gunstige werking kunnen hebben bij bloedarmoede.