Iemand die in een psychose zit heeft het contact met de werkelijkheid verloren. Het denken, praten en gedrag is vreemd, chaotisch en verward en het besef van de werkelijkheid is verminderd. De meest voorkomende symptomen zijn hallucinaties en het horen van stemmen, zoals dat bijvoorbeeld bij schizofrenie voorkomt. Vaak ligt er een organisch bepaalde stoornis aan ten grondslag. Er kunnen legio oorzaken voor zijn en die ga ik hier op een rijtje zetten. De volgende aandoeningen kunnen dus een ingrijpende bewustzijnsverstoring veroorzaken:

allergische virale encephalitis
een ontsteking van het hersenweefsel, veroorzaakt door een virus en volgend op een besmetting met mazelen, rode hond of waterpokken.

allergische reacties op tarwe en rogge
Er is sprake van een voedselallergie als het afweerapparaat van het lichaam antistoffen maakt tegen bepaalde voedselbestanddelen. Deze antistoffen kunnen klachten veroorzaken. Bij een tarweallergie reageert men allergisch op de eiwitten uit de tarwe (dit is wat anders dan glutenintolerantie). Er bestaat al langere tijd een vermoeden dat overgevoeligheid voor bepaald voedsel invloed kan hebben op het gedrag van iemand, zoals hyperactiviteit, stemmingsstoornissen, concentratieproblemen, e.a. Een allergische reactie op voedsel treedt meestal binnen het uur op, zodat men dan vaak snel weet waardoor het komt. Echter het kan ook voorkomen dat het pas optreedt na 8 - 24 uur, waardoor het moeilijker wordt het verband te leggen tussen het genomen voedsel en de klacht. Dit noemt men cerebrale allergie

toxische reactie in de hersenen
dit kan ontstaan door een plaatselijke verdoving, penicilline of andere geneesmiddelen.

verstoring van het endocriene evenwicht
Endocriene klieren zijn klieren met interne secretie, d.w.z. dat de afscheidingsprodukten van deze klieren door het bloed of de weefselvloeistof worden opgenomen. Klieren met interne secretie (afscheiding) zijn de hypofyse, schildklier, bijnieren. De geslachtsklieren (testis en ovarium) en de pancreas hebben zowel een externe als een interne secretie. Het endocriene evenwicht kan bijvoorbeeld verstoord worden door een plotselinge verhoogde of verlaagde werking van de schildklier, ziekten van de bijnieren of het gebruik van steroïden (hormonen).

auto-immuunziekten
Dit kunnen ziekten zijn zoals multiple sclerose, lupus erythemathodes generalisatus en AIDS. Auto-immuunziekten kunnen invloed hebben op het centrale zenuwstelsel.

steroïden
Ook kan het centrale zenuwstelsel belast worden door de behandeling met steroïden (bijnierschorshormonen) bij bovengenoemde auto-immuunziekten.

psychopharmaca (neuroleptica)
Dit zijn middelen ter behandeling van geestelijke afwijkingen. Wanneer men die voor het eerst toedient of wanneer men het na een periode stopzet, kan het de neurotransmitters in de hersenen verstoren.

intoxicatie stimulerende middelen
De hersenen kunnen verstoord raken door een overdosis van een stimulerend middel zoals amfetamine (doping), cocaïne en zelfs cafeïne

middelen tegen malaria en astma.
De hersenen kunnen reageren op middelen tegen malaria en astma.

postoperatieve complicaties
Na bijvoorbeeld het aanbrengen van een bypass in de kransslagader of na een hersenoperatie. De oorzaak kan een stoornis in de elektrolytenbalans zijn. De elektrolytenbalans heeft te maken met de verdeling van zouten zowel binnen als buiten de lichaamscellen. Als deze balans wordt verstoord kunnen de organen niet normaal functioneren. Extracellulaire zouten zijn: natrium, chloride en bicarbonaat en de intracellulaire zouten zijn: kalium, calcium en magnesium. Er zijn meer oorzaken mogelijk waardoor men zo'n verstoring kan krijgen, bijvoorbeeld ouderdom en uithongering. Een postoperatieve psychose kan ook komen door sensorische deprivatie (het onthouden van zintuigprikkels), angst van de cliënt om gewond te raken of te sterven of het verlies van symbolisch belangrijke organen

chronische epileptische aandoeningen
Deze kunnen van allerlei aard zijn, met name bij apoplexie (dit is een beroerte, een bloeding in de hersenen of ook wel herseninfarct genoemd) van de slaapkwab. Chronische epilepsie is zeer belastend voor de patiënt en zijn omgeving en daarbij treden dan ook wel psychische stoornissen op zoals depressie en psychose. Het één beïnvloedt het ander en omgekeerd (lichaam en geest), zodat het een complex geheel wordt.

postpartum psychose
Dit is een psychose die optreedt in de eerste dertien weken na de bevalling. Men noemt dit ook wel een kraambedpsychose. Bedenk hierbij dat een kind krijgen een grote emotionele ervaring is in iemands leven. Bovendien zijn er grote hormonale veranderingen. Het ontstaan van een psychose hangt ook af van de kwetsbaarheid en de stress die iemand ondervindt. Iemand die meer te verwerken krijgt dan hij aan kan. Ook na een miskraam, abortus of niet levend geboren kind is het risico van een postpartumpsychose daar.

hersenbeschadiging
allerlei hersenbeschadigingen als gevolg van verwondingen van het hoofd kunnen een psychose veroorzaken. Psychoses komen meer voor bij een beschadiging aan de rechter- dan aan de linkerzijde.

hersenafwijkingen
Dit kunnen afwijkingen zijn zoals calcificatie van de basale ganglia (dit is een benaming voor enkele structuren van grijze stof in de hersenen) calcificatie is afzetting van kalkzouten in dood of levend weefsel, ook bij botvorming. Echter bij bepaalde ziektebeelden ziet men verkalking in een orgaan optreden.
Een andere afwijking is een frontale arterioveneuze misvorming (een misvorming van een slagader in de hersenen die vooraan ligt.
Hersentumoren, tumoren in de hersenstam.
Een infarct van de thalamus (cerebrale bloeding in de thalamus (deel van de tussenhersenen met belangrijke centra en kernen)
De gevolgen van veroudering en seniliteit.

lever- en nierziekten
Bij lever- en nierziekten in een terminaal stadium kunnen psychoses optreden. Lever en nieren zijn ontgiftingsorganen en dit proces laat het dan afweten.

vitamine B12-deficiëntie
Een tekort aan vitamine B-12, bijvoorbeeld bij veganisten die geen aanvulling nemen of wanneer de B-12 vitamine niet goed wordt opgenomen.
vitamine B12

hersenontsteking
Hersenontsteking ten gevolge van chronische dialyse (kunstmatige verwijdering van afvalstoffen in het bloed door nierspoeling)

acute alcoholvergiftiging
Ook bij nicotinevergiftiging kan verwarring optreden.

langdurig slaapgebrek
Het maakt hierbij niet uit wat de oorzaak is.

sensorische isolatie
het onthouden van zintuigprikkels

Van al deze bovenstaande voornamelijk fysiologische aandoeningen is vastgesteld dat ze kunnen leiden tot een psychotische ontsporing.